Trong một thử nghiệm ngẫu nhiên, spironolactone đã “chiến thắng”.
Với những bệnh nhân chưa đạt trị số huyết áp mục tiêu dù đã được điều trị phối hợp ba thuốc (tức là chứng “huyết áp cao đề kháng”), không có một sự thống nhất nào về thuốc điều trị hỗ trợ tốt nhất. Để làm sáng tỏ vấn đề này, các nhà nghiên cứu người Anh đã tiến hành một cuộc thử nghiệm ngẫu nhiên, đối chứng giả dược, thử chéo trên 314 bệnh nhân (độ tuổi từ 18-79) có huyết áp tâm thu đo tại phòng khám ≥ 140 mmHg dù đã được điều trị bằng các nhóm thuốc: ức chế men chuyển angiotensin, ức chế thụ thể angiotensin, lợi tiểu và chẹn kênh canxi. Trên nền chế độ dùng phối hợp 3 thuốc, huyết áp trung bình đo tại nhà là 148/82 mmHg và huyết áp trung bình đo tại phòng khám là 150/90 mmHg. Thử nghiệm này đã loại trừ những bệnh nhân có mức lọc cầu thận < 45mL/phút/1.73 m2 và những bệnh nhân có cơn đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim gần đây.
Tất cả các bệnh nhân được dùng 1 trong 4 thuốc điều trị bổ sung theo một thứ tự ngẫu nhiên: spironolactone (25mg và 50mg), doxazosin (4 mg và 8 mg), bisoprolol (5 mg và 10 mg), và giả dược. Ở mỗi đợt, họ được dùng liều thấp hơn trong 6 tuần và liều cao hơn trong 6 tuần tiếp theo. Tính kết quả trung bình của các giá trị huyết áp đo tại nhà trong vài ngày cuối của mỗi đợt điều trị 6 tuần, đem so sánh các giá trị trung bình này; kết quả là :
• Với mỗi thuốc ở liều cao hơn được so sánh với giả dược, huyết áp tâm thu trung bình giảm 10 mmHg với spironolactone, 5 mmHg với doxazoxin, và 4 mmHg với bisoprolol; sự khác biệt giữa spironolacton và hai thuốc còn lại là có ý nghĩa.
• Với spironolactone, huyết áp tâm thu trung bình thấp hơn đáng kể – liều 50mg so với liều 25mg đã giảm 4 mmHg.
• Mặc dù spironolactone cho thấy hiệu quả trên phổ hoạt tính renin huyết tương nền (plasma renin activity – PRA), hiệu quả điều trị tốt nhất khi giá trị PRA là thấp nhất.
• Sáu người dùng spironolactone có mức kali máu > 6 mmol/L không triệu chứng, không xuất hiện các biến chứng lâm sàng nghiêm trọng.
Bình luận của tác giả:
Spironolactone rõ ràng là “người chiến thắng” trong nghiên cứu đầy giá trị về chứng huyết áp cao đề kháng này; mối quan hệ nghịch đảo với giá trị PRA nền cho thấy hiệu quả của thuốc có liên quan, ít nhất là một phần, với việc làm tăng natri niệu. Trị số huyết áp của những người tham gia nghiên cứu lúc đầu chỉ tăng vừa phải, liệu rằng những kết quả này khi áp dụng ở bệnh nhân huyết áp cao đề kháng với huyết áp cao hơn thực sự thì có còn giá trị hay không ?
Một chú ý cuối cùng: Nghiên cứu này không cung cấp bằng chứng trực tiếp rằng chế độ điều trị 4 thuốc chứa spironolactone có thể cải thiện các hệ quả trên thận và tim mạch so với các chế độ điều trị thay thế khác.
Bài gốc: Which Add-On Drug Is Best for Three-Drug–Resistant Hypertension ?
Allan S. Brett, MD tổng hợp từ Williams B et al. Lancet 2015 Sep 20.