Pioglitazone trong điều trị bệnh bạch cầu nguyên bào tủy mạn tính

Pioglitazone có thể giúp tiệt trừ các tế bào gốc ung thư, và do đó, điều trị được bệnh.

Bệnh bạch cầu nguyên bào tủy mạn tính (Chronic myelogenous leukemia – CML) bị gây nên bởi sự chuyển đoạn nhiễm sắc thể, tạo ra một gene tổ hợp, gene này tạo ra một protein gây ung thư (oncoprotein), gọi là BCR-ABL. Điều trị hướng vào protein này với imatinib (Gleevec) và các chất ức chế tyrosine kinase (tyrosine kinase inhibitors – TKIs) khác mang lại những cải thiện trên lâm sàng đáng kể ở nhiều bệnh nhân, nhưng ít khi điều trị được bệnh. Nhiều chuyên gia tin rằng việc điều trị bị hạn chế bởi vì các tế bào gốc ung thư tiềm ẩn (không sao chép) không bị tiêu diệt bởi TKIs và do đó, bệnh vẫn tiếp diễn.

Một nhóm nghiên cứu người Pháp thông báo rằng một con đường phân tử, khởi đầu bằng sự hoạt hóa peroxisome proliferator-activated receptor gamma (PPARγ), gây giảm các tế bào gốc ung thư còn ở dạng tiềm ẩn, do đó làm chúng trở nên dễ bị tiêu diệt khi điều trị. Nhóm nghiên cứu đã thêm pioglitazone, một thuốc hoạt hóa PPARγ trong điều trị đái tháo đường, cùng với imatinib ở 3 bệnh nhân CML, những người đáp ứng với imatinib nhưng không đạt được sự đáp ứng phân tử hoàn toàn (chấm dứt phiên mã protein BCR-ABL). Mỗi bệnh nhân trong nghiên cứu đã có sự đáp ứng phân tử hoàn toàn kéo dài khoảng 4.7 năm.

Pioglitazone trong điều trị bệnh bạch cầu nguyên bào tủy mạn tính
Pioglitazone trong điều trị bệnh bạch cầu nguyên bào tủy mạn tính

Trong một thử nghiệm pha II không ngẫu nhiên khác (ACTIM, vẫn đang diễn ra), các tác giả báo cáo sơ bộ cho thấy rằng 57% bệnh nhân đạt được sự đáp ứng phân tử hoàn toàn đến thời điểm hiện tại.

Bình luận của tác giả:
Các nhà nghiên cứu này đã xác định pioglitazone, khi được thêm cùng một TKIs, giúp cải thiện đáp ứng lâm sàng và làm tăng đáp ứng phân tử hoàn toàn ở bệnh nhân mắc CML. Kết quả này cũng ủng hộ lý thuyết cho rằng các tế bào gốc ung thư là nguyên nhân làm kéo dài bệnh. Tuy nghiên, vẫn còn phải chờ xem triển vọng từ nghiên cứu này có được hiện thực hóa trong những thử nghiệm ngẫu nhiên lớn khác, và nó có được ứng dụng trong điều trị các bệnh ác tính khác cùng với TKIs hay không.

Bài gốc: Anthony L. Komaroff, MD tổng hợp từ Prost S et al. Nature 2015 Sep 17. Holyoake T và Vetrie D. Nature 2015 Sep 17.